KHI MỘT NGƯỜI TRẺ TỰ KỶ CÓ THỂ GÂY TỔN THƯƠNG CHO NGƯỜI KHÁC

Về bản dịch: 

Các thông tin trong hướng dẫn được biên dịch hoàn toàn bởi Saigon Children’s Charity với sự cho phép của National Autistic Society (Hiệp hội Tự kỷ Quốc gia – NAS). NAS không tham gia vào quá trình dịch thuật.

Bản dịch được hoàn thành vào ngày 01/11/2022 với mục đích phi lợi nhuận và có thể được truy cập miễn phí. 

Vì hướng dẫn được viết cho bối cảnh Vương quốc Anh nên một số thông tin có thể không phù hợp đối với Việt Nam. 

VÌ SAO TRẺ TỰ KỶ GÂY TỔN THƯƠNG CHO NGƯỜI KHÁC?

Introduction: Trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc giao tiếp và các hành vi xã hội, nếu trẻ có nhu cầu muốn thể hiện nhu cầu giao tiếp nhưng lại gặp khó khăn thì sẽ dẫn đến những hành vi thay thế, trong đó có gây tổn hại đến người khác. Tuy nhiên hiện nay đa số mọi người thường chú tâm đến những nạn nhân mà chưa tìm hiểu nguyên nhân tại sao trẻ tự kỷ lại có những hành vi gây hấn và làm tổn hại đến mọi người xung quanh.

Một số hành vi của một người trẻ tự kỷ có thể bị coi là ngược đãi hoặc nguy hiểm đối với người khác. Việc khám phá lý do đằng sau hành vi là rất quan trọng, vì các hành vi có thể liên quan nhiều hơn đến việc thể hiện nhu cầu và giao tiếp, hơn là một nỗ lực gây hại chủ ý.

Nếu một người trẻ tự kỷ bắt nạt một trẻ khác, hãy xem xét những lý do có thể gây ra bắt nạt.

Một số người trẻ tự kỷ có thể cảm thấy khó hiểu hoặc khó kiểm soát cảm xúc hoặc biểu hiện của mình, và có thể có ít hoặc không có khái niệm về hậu quả của hành động của họ. Họ có thể không có cái nhìn sâu sắc hoặc ngôn ngữ để mô tả cảm giác thất vọng của họ, có thể không đánh giá được tác động của lời nói hoặc hành vi của họ đối với người khác, hoặc thậm chí có thể tái hiện lại hành vi bắt nạt mà chính họ đã trải qua. Cũng nên tìm tòi khả năng một người trẻ tự kỷ tuổi bị người khác ép buộc, như có thể thấy trong tội phạm tình bạn giả (mate crime).

Đôi khi, những người trẻ tự kỷ có thể rất thành thạo trong việc sao chép hành vi của người khác để cho giống với người khác, và có thể không đánh giá được hành vi nào là phù hợp trong các tình huống khác nhau. Điều này có thể tạo ra một hình ảnh sai lệch về tính cách của một người trẻ.

“Thật không may, do thiếu các biện pháp bảo vệ toàn quốc và giáo dục giới tính được điều chỉnh cho thanh thiếu niên tự kỷ, người trẻ tự kỷ có thể bị buộc tội phạm tội tình dục và trong những trường hợp nghiêm trọng nhất đã bị dính tiền án. Tôi biết rằng việc hiểu biệt ngữ đang trở thành vấn đề đối với nhiều thanh thiếu niên tự kỷ mà tôi thấy trong công việc của mình. Các thuật ngữ tiếng lóng như “Netflix và Chill”, trong ngôn ngữ đường phố có nghĩa là “gặp nhau để giao hợp” có thể được hiểu theo nghĩa đen dẫn đến các tình huống tiềm ẩn rủi ro. Một người trẻ tự kỷ có thể đồng ý với điều này, cho rằng nó có nghĩa là xem phim và thư giãn, khiến cho người được hỏi nghĩ là họ đang đồng ý quan hệ tình dục. Ngoài ra, một người trẻ tự kỷ có thể hỏi người khác điều này, muốn xem phim một cách hồn nhiên, nhưng lại được xem là biểu hiện tình dục không phù hợp, có thể bị coi là xâm hại hoặc phạm tội. Trong thời đại của mạng xã hội và truyền thông trực tuyến, một người trẻ tự kỷ rất dễ bị hiểu lầm và để lại dấu ấn suốt đời chống lại họ. “

Carly Jones, MBE, người ủng hộ tự kỷ người Anh

Các nhà chuyên môn nên tiếp tục để ngỏ các cách lý giải nếu có vẻ như việc xâm hại đang xảy ra; nó cần được thực hiện một cách nghiêm túc. Không thể đánh giá thấp hoặc giảm tác động của xâm hại và bắt nạt đối với nạn nhân chỉ đơn giản là vì thủ phạm trên phổ tự kỷ.

Cũng cần phải xem xét khả năng bất kỳ người trẻ nào làm hại người khác cũng có thể là nạn nhân của sự xâm hại, mặc dù họ có thể không nhận thức hoặc không hiểu điều gì đã xảy ra với họ. Trong tất cả các trường hợp xâm hại trẻ em, nhu cầu của nạn nhân và nhu cầu của người trẻ đã thực hiện hành vi xâm hại phải được xem xét riêng biệt. Cần cân nhắc xem có nên giới thiệu một hoặc cả hai người trẻ đến các dịch vụ bảo trợ xã hội dành cho trẻ em hay không.

Những người chịu trách nhiệm bảo vệ và các nhà chuyên môn bảo vệ nên tạo điều kiện cho những người chăm sóc cha mẹ chia sẻ những gì họ biết về phạm vi hành vi xâm hại của người trẻ và những ảnh hưởng quan trọng gần đây đối với họ. Việc chia sẻ thông tin này sẽ hỗ trợ việc đưa ra quyết định đúng đắn, cũng như phân tích kỹ lưỡng các rủi ro đối với nạn nhân và những người trẻ khác.